ستایشِ فتح‌الله مجتبایی در زادروزش
تاریخ انتشار: ۱۸ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۵۸۳۹۱
محمدجعفر یاحقی در پیامی با تبریک زادروز فتح‌الله مجتبایی نوشته است: دانش و بالاتر از آن بینشی که در وجود این مرد به مثابۀ خیم و خویی والا و گوهرین راسخ و استوار شده از او والاگهری ساخته است که مغناطیس وجودش روح‌های بالابلند و فرانگر را به تعظیم فرامی‌خواند. وقار علمی و اندیشه‌مداری کمترین خویشکاری و کم‌گویی و بزرگ‌بینی بیشترین مایه‌های وجودی او را تشکیل می‌دهد
فتح‌الله مجتبایی، نویسنده، محقق، مترجم و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی امروز (۱۸ آذرماه) نود و ششمین برگ از دفتر زندگی‌اش را ورق می‌زند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در متن یادداشت یاحقی می‌خوانیم: «یکی از زیان‌های زندگی در شهرستان، در کنار همۀ سودمندی‌هایش، این است که دستت از دامان مرکزنشینان بسیاری که دوستشان می‌داری کوتاه است. گو اینکه در شرایط کنونی اگر در مرکز هم باشی به هزار دلیل روشن‌تر از آفتاب دستت به دامان کسی نمی‌رسد و تو ناگزیر باید ارادتت را اویسی در سینه داشته باشی.
یکی از آنها که من سال‌ها نادیده به او دل بسته و مهرش را اویسی در دل داشته بودم، استاد سیدفتح‌الله مجتبایی بود. نام او را از دبیرستان شنیده و با کارهایش اندک و بسیار آشنا بودم. وقتی در سال‌های آخر دبیرستان قرار بود با تاریخ ادبیات فارسی فراتر از کتاب‌های درسی آشنا بشوم ترجمۀ بخشی از تاریخ ادبیات براون را که او با عنوان: «از فردوسی تا سعدی» به پارسی برگردانده بود، دیده و نام مترجمش گوشۀ ذهنم نشسته بود. کمی بعد در همان سال‌های اول دانشکده که چیزی به نام نقد ادبی به گوشم خورده و به سراغ «بوطیقای ارسطو» رفته بودم و، معلممان که گفته بود دو ترجمه از این کتاب به فارسی هست و بعد هم هنر شاعری را بر فن شعر ترجیح داده و خواندنش را به ما سفارش کرده بود، با این نام آشنا بودم. یا بعدترها که «طوطی‌نامه» درآمد و اسم تاگور به گوشم خورد و با هند بیشتر آشنا شدم، دیدم کسی که به او احترامی در دل می‌داشتم نامش اینجا هم هست. حالا از شهر زیبای افلاطون که «شاهی آرمانی در ایران باستان» را هم به دنبال داشت چیزی نمی‌گویم که علاقۀ من بیشتر به لغت فرس معطوف مانده بود، لابد به دلیل خراسانی بودن مؤلف و کهن‌واژه‌های مأنوس در فضای مطالعاتی شاهنامه، که آن سال‌ها کم‌کم داشت مهم‌ترین دغدغۀ ذهنی من می‌شد.
استاد مجتبایی آن سال‌ها به مشهد نیامده و یا کم آمده بود، و اگر هم آمده بود برای شرکت در کنگره و کنفرانسی نبود که اگر بود محال است که من ندیده باشم چنان‌که بسیاری دیگر از دوست‌داشته‌های اویسی را در همین کنگره‌ها و مجالس علمی پیدا کرده بودم. مهم هم نیست برای آنکه من وی را در لابه‌لای کتاب‌هایش همیشه می‌دیدم و تا آنجا از طریق همین دیدن نامرئی با او مأنوس بودم که ابداً نمی‌توانم به یاد بیاورم که قبل از حضور در فرهنگستان و ارتباط حصولی کی و کجا با ایشان رودررو ایستاده‌ام. دانش و بالاتر از آن بینشی که در وجود این مرد به مثابۀ خیم و خویی والا و گوهرین راسخ و استوار شده از او والاگهری ساخته است که مغناطیس وجودش روح‌های بالابلند و فرانگر را به تعظیم فرامی‌خواند. وقار علمی و اندیشه‌مداری کمترین خویشکاری و کم‌گویی و بزرگ‌بینی بیشترین مایه‌های وجودی او را تشکیل می‌دهد. هروقت به یاد می‌آورم که مجتبایی چندین سال رایزن فرهنگی ایران در هند بوده، به فضای رایزنی آن روزگار رشک می‌برم و وقتی می‌بینم که او با فراگیری زبان سانسکریت و تخصص ویژه در هندشناسی و نکته‌بینی در ادیان و مکتب‌های فلسفی شرق دور چه لیاقتی اندوخته است بر عمر تلف‌کرده و بودجۀ هدرشدۀ همۀ رایزنان بعدی تأسف می‌خورم. روح مدارا و همگرایی شگرفی که در نهاد این مرد راسخ مانده و وقت و بی‌وقت متبلور می‌شود، آموزه‌ای است که گمانم از رهگذر فرورفتن در ادیان و نحله‌های گوناگون خاصه ادیان و عرفان هندی و اندیشه‌های صیقلی شرق دور، برای وی فراهم آمده است. تکثّر فرهنگی و عقیدتی شبه‌قاره در مجاورت باورهای نرم‌خویانۀ ذِنی و بودایی و برهمایی این سرزمین باستانی را رنگارنگی عقیدتی و تحمّل وصف‌ناپذیری بخشیده و همۀ باشندگان و مجاوران خود را به این خصلت کمیاب فراخوانده است. خلق و خوی آرام و همه‌کس‌پذیر استاد مجتبایی جز آنچه به جبلّت و خیم و خوی خانوادگی او مربوط می‌شود، از رهگذر همین آمیزش با فرهنگ و جهان‌بینی هندی حاصل شده است و چه بهره‌ای بهتر و والاتر از این!
زادروز استاد مجتبایی را شادباش می‌گویم و آرزو دارم که «بماند سال‌ها این مهر و تبریک».
فتح‌الله مجتبایی سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. مقدمات ادبیات و علوم رسمی را در فراهان اراک فراگرفت. پدر و اجداد او از مستوفیان دوران قاجار بودند و جد و نیایش از بزرگان صوفیه طریقت نعمت‌اللهی، مجتبایی در چنین خانواده‌ای تعلیمات مقدماتی را پشت سر گذاشت و همین زمینه نیز مطالعات او را به تاریخ ادیان و فلسفه شرق و هند کشاند. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی درجه لیسانس گرفت، و از آن سال تا ۱۳۳۸ در دبیرستان‌های اراک و تهران و دانشسرای عالی به تدریس ادبیات و زبان‌های خارجی اشتغال داشت. در ۱۳۳۹ از طرف وزارت فرهنگ برای آشنایی با روش‌های جدید تألیف کتاب‌های درسی به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در این زمینه در ایالات متحدهٔ آمریکا (دانشگاه کلمبیا، نیویورک) به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتاب‌های درسی در ادبیات برای دبیرستان‌ها شد.
مجتبایی در دوران تحصیل خود از محضر استادان بزرگی در داخل و خارج از کشور استفاده کرد و برای آشنایی با عرفان هندی مسافرت‌های متعددی به هند و پاکستان داشت. درجه دکتری تاریخ ادیان و فلسفه شرق را از دانشگاه هاروارد آمریکا در سال ۱۳۵۰ اخذ کرد و در مرکز مطالعات ادیان جهان آمریکا، تاریخ تطبیقی ادیان را تحصیل کرد. مجتبایی هم‌اکنون عضو هیئت علمی بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و همچنین عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. از فتح‌الله مجتبایی تاکنون بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب، مقاله و شعر و نقد کتاب به صورت تألیف و ترجمه و تصحیح به زبان‌های فارسی و انگلیسی در ایران و خارج از ایران منتشر شده‌است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: فتح الله مجتبایی محمدجعفر یاحقی وزير فرهنگ و ارشاد اسلامی سازمان ملل متحد قزوين شورای عالی انقلاب فرهنگی فتح الله مجتبایی سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۵۸۳۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گزارش BBC در باره نیکا شاه کرمی تناقض های متعدد دارد
به گزارش خبرآنلاین روزنامه ایران نوشت:در ویدیویی که از این گفت‌وگو منتشر شده، مجری بی‌بی‌سی فارسی سؤالات خود را از کاغذ می‌پرسد و خبرنگار بی‌بی‌سی جهانی نیز از روی کاغذی که در مقابلش قرار دارد پاسخ سؤالات مجری را از رو می‌خواند و سپس مترجم، پاسخ‌ها را به زبان فارسی برگردان می‌کند!
این درحالی است که نویسنده گزارش بی‌بی‌سی جهانی درباره نیکا شاکرمی، در این گفت‌وگو اذعان دارد که اسناد ادعایی در گزارشش، گاف‌ها و تناقضات متعددی داشته است. وی همچنین از پاسخ به این سؤال که اسناد از کجا به دست بی‌بی‌سی رسیده، طفره می‌رود.
پس از انتشار ویدیوهای این گفت‌وگو، یک کاربر فضای مجازی درباره آن اظهار کرد که بخش فارسی BBC آمد ابروی بخش جهانی را درست کند، چشمش را هم کور کرد! برخی دیگر از کاربران فضای مجازی تدارک چنین مصاحبه‌ای را شراکت بخش فارسی BBC با پروژه دولت انگلیس برشمردند.
این کاربران همچنین معتقدند که جعل چنین گزارشی نه تنها به‌خاطر پروژه تبلیغاتی علیه ایران در اثنای درگیری‌های غزه بوده بلکه ارجاع این مأموریت به بخش BBC جهانی بدین خاطر صورت گرفته است که کلیه رسانه‌های فارسی‌زبان خارج‌نشین به عنوان بازتاب‌دهنده این گزارش در پروژه مشارکت کنند. چرا که اگر بخش فارسی BBC این گزارش را منتشر می‌کرد، به دلیل اختلافات موجود میان شبکه‌های فارسی‌زبان (علی‌الخصوص BBC و اینترنشنال)، احتمال پوشش ناکافی پروژه از سوی سایر فارسی‌زبان‌ها بالا می‌رفت.
پمپاژ دروغ به نفع پلیس امریکا
گزارش جعلی و سندسازی بی‌بی‌سی جهانی در ارتباط با نیکا شاکرمی علاوه بر کاربران ایرانی، واکنش کاربران خارجی شبکه‌های اجتماعی را هم در پی داشت. این کاربران با اشاره به سندسازی بی بی سی، از این رسانه انگلیسی خواستند که به جای دروغ پردازی علیه ایران به پوشش سرکوب دانشجویان دانشگاه‌های امریکا توسط پلیس این کشور بپردازند و جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه را به تصویر بکشد. این کاربران معتقدند که شبکه انگلیسی بی‌بی‌سی برای به حاشیه بردن اقدامات ضد حقوق بشری پلیس امریکا، دست به دروغ‌سازی علیه ایران زده است.
دو روز از انتشار گزارش بی‌بی‌سی جهانی در ارتباط با مرگ نیکا شاکرمی می‌گذرد. به رغم اذعان بخش فارسی این رسانه به سندسازی، بی‌بی‌سی درقبال انتقادات و مطالبه کاربران برای ارائه اسناد اصلی سکوت کرده است.
جاده کندوان یک طرفه شد